Tờ The Sun đưa tin, chiều 24/12, Bộ trưởng Y tế Anh Matt Hancook thông báo hai người Anh đã có kết quả xét nghiệm dương tính với “biến thể mới của virus SARS-CoV-2”. Theo đó, hai trường hợp này (một ở London và một ở vùng Tây Bắc Anh) được cho là đã tiếp xúc với những người đã đi du lịch giữa Anh và Nam Phi trong vài tuần trước.
Biến thể mới từ Nam Phi xuất hiện trong bối cảnh Anh đang nỗ lực kiểm soát dịch bệnh Covid-19. Các nhà khoa học đã cảnh bảo các bộ trưởng Anh về biến thể mới của virus corona tại Anh sau khi phát hiện sự tồn tại của nó vào hồi cuối tháng 9.
Biến thể mới của virus SARS-CoV-2 đã đảo ngược tiến trình chống dịch COVID-19 của Vương quốc Anh, buộc chính phủ nước này phải áp dụng các biện pháp hạn chế tương tự như tình trạng phong toả với 24 triệu người dân ở miền Nam và miền Đông đất nước.
Biến thể mới của virus SARS-CoV-2 từ Nam Phi?
Biến thể mới này được gọi là 501.V2 và nó đã được chính phủ Nam Phi công bố vào thứ Sáu tuần trước.
Lawrence Young, giáo sư về ung thư học phân tử, Trường Y Warwick, cho biết: “Biến thể virus corona Nam Phi xuất hiện tại một khu vực đô thị lớn ở Nam Phi sau làn sóng dịch đầu tiên và sau đó lây lan sang nhiều địa điểm ở hai tỉnh lân cận. Nó đã nhanh chóng lây lan trở thành biến thể virus chiếm ưu thế ở các tỉnh Đông và Tây Cape”.
Ở giai đoạn này, các triệu chứng của biến thể mới dường như không khác với triệu chứng do chủng virus corona ban đầu gây ra. Các dấu hiệu phổ biến nhất có thể để nhận biết là mất vị giác và khứu giác, ho dai dẳng và sốt.
Biện pháp ngăn chặn biến thể mới của virus SARS-CoV-2?
Bộ trưởng Hancock đã lệnh cho bất kỳ ai đã đến Nam Phi trong hai tuần qua hoặc tiếp xúc với người đã đến khu vực này phải cách ly ngay lập tức.
Ông thông báo tất cả các chuyến bay từ Nam Phi đến Anh sẽ bị dừng, sau động thái tương tự từ Đức, Thụy Sĩ, Thổ Nhĩ Kỳ, Mauritius và Israel.
Ông Hancock cho biết: “Bất kỳ ai ở Anh đã ở Nam Phi trong hai tuần trước và bất kỳ ai là tiếp xúc gần với người đã ở Nam Phi trong hai tuần qua, phải cách ly ngay lập tức. Họ phải hạn chế mọi liên hệ với bất kỳ người nào khác”.
Ông cho biết các biện pháp sẽ chỉ là “tạm thời” trong khi chủng virus mới được nghiên cứu tại các phòng thí nghiệm tại Porton Down, do Public Health England điều hành.
Tiến sĩ Hopkins cho biết những người đứng đầu ngành y tế “khá tin tưởng” các biện pháp được thực hiện hôm 24/12 sẽ giúp kiểm soát sự lây lan.
Tiến sĩ Andrew Preston, một độc giả về sinh bệnh học vi sinh vật, Đại học Bath (Anh), cho biết: “Điều quan trọng là phải hành động nhanh chóng để ngăn chặn mức độ lây nhiễm cao của nó, do đó, cách ly đề phòng những người có thể đã tiếp xúc với biến thể virus corona Nam Phi là rất quan trọng”.
Giáo sư Young cho biết “không thể tránh khỏi” nhiều khu vực sẽ chuyển sang mức độ hạn chế khắc khe hơn do các biến thể mới.
Đã có 43% dân số Anh – ở vùng Đông Nam và Đông nước này – sẽ được đặt trong tình trạng hạn chế xã hội cấp độ 4 vào sáng ngày Boxing Day.
Giáo sư Young nói: “Điều cần thiết là chúng ta phải làm mọi thứ có thể để ngăn chặn biến thể Nam Phi lây lan sang người dân Anh. Các biện pháp kiểm dịch và hạn chế đi lại từ và đến Nam Phi là bắt buộc”.
Các biện pháp như giãn cách xã hội, đeo khẩu trang và rửa tay vẫn sẽ giúp phòng ngừa lây nhiễm virus corona.
Biến thể mới của virus corona có nguy hiểm hơn không?
Chủng virus corona mới xuất hiện gây tình trạng bệnh nặng hơn ở những người trẻ tuổi.
Đó là nhận định của Bộ trưởng Y tế Nam Phi Zweli Mkhize trên Twitter: “Các bác sĩ đã cung cấp bằng chứng về sự thay đổi trong bức tranh dịch tễ học lâm sàng – đặc biệt lưu ý rằng họ đang thấy một tỷ lệ lớn hơn các bệnh nhân trẻ tuổi mắc bệnh trạng nặng”.
Tiến sĩ Julian Tang, phó giáo sư danh dự và nhà virus học lâm sàng,
Có thể là do họ không tuân theo các biện pháp hạn chế xã hội phòng Covid-19 chặt chẽ như trước đây, do đó, việc lây nhiễm virus dễ xảy ra hơn.
Chủng virus corona từ Nam Phi dường như lây lan nhanh hơn. Các nhà khoa học tin rằng đây cũng là trường hợp của chủng virus mới ở Anh.
Điều này có thể vì một số lý do – có thể là do các đột biến tạo cho nó một lợi thế sinh học. Hoặc có thể là do những người mắc bệnh có tải lượng virus cao hơn, khiến họ dễ lây nhiễm hơn.
Những người có kết quả xét nghiệm dương tính với các chủng virus corona mới ở Anh và Nam Phi có nhiều hạt virus hơn trên gạc xét nghiệm của họ – cho thấy họ có tải lượng virus cao hơn và do đó dễ lây lan – nhưng đây có thể chỉ là một sự trùng hợp ngẫu nhiên hoặc vì họ đã được lấy gạc ở giai đoạn đầu mắc bệnh.
Chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm, Tiến sĩ Susan Hopkins nói trong cuộc họp báo ở Phố Downing: “Cả hai biến thể đều có vẻ dễ lây lan hơn. Chúng tôi có thêm bằng chứng về sự lây truyền của biến thể ở Anh bởi vì chúng tôi đã nghiên cứu rất chi tiết với các đối tác học thuật”.
Theo Giáo sư Neil Ferguson, thành viên nhóm NERVTAG của Chính phủ Anh, giải trình trước các nghị sĩ hôm 24/12, biến thể virus corona từ Nam Phi “hơi khác” với chủng tại Anh. Nhưng tại cuộc họp báo ở Phố Downing, Tiến sĩ Hopkins cho biết hai biến thể “rất khác nhau”.
Tiến sĩ Preston cho biết: “Biến thể ‘Nam Phi’ khác với biến thể ở Anh, nhưng cả hai đều chứa số lượng đột biến cao bất thường so với các dòng SARS-CoV-2 khác”.
Một “chủng mới” điển hình có thể có một số đột biến, nhưng chủng ở Anh có 17, trong khi biến thể Nam Phi có từ 10 đến 20.
Tiến sĩ Preston cho biết: “Một số đột biến này làm thay đổi protein S, đây là nguyên nhân gây lo ngại“. Protein gai nằm trên bề mặt ngoài của hạt virus. Đây là trọng tâm của vaccine Covid-19 và vì vậy nếu thay đổi, nó có thể ảnh hưởng đến cách hoạt động của vaccine.
Chủng virus corona sẽ ảnh hưởng đến vaccine?
Các chủng virus corona mới có thể khiến vaccine kém hiệu quả hơn, vì hệ thống miễn dịch không nhận ra biến thể mới khi nó lây nhiễm vào cơ thể.
Nhưng điều này cần phải được nghiên cứu thêm trước khi đi đến kết luận và thời gian có thể mất hàng tuần.
Theo Giáo sư Peter Horby, người đứng đầu Nhóm tư vấn về các mối đe dọa virus hô hấp mới và mới nổi của Chính phủ Anh (NERVTAG), các đột biến ở loại virus này cũng có nghĩa là nó có thể tái nhiễm một người đã khỏi bệnh Covid-19. Giáo sư Horby chia sẻ trên chương trình Radio 4’s Today của BBC: “[Biến thể virus corona từ Nam Phi] là một mối quan ngại bởi vì hai lý do;
- Một là nó lây truyền nhanh chóng trở nên phổ biến, vì vậy có vẻ như nó có thể dễ lây lan hơn các loại virus khác trước đó. Nhưng nó cũng có khá nhiều đột biến trong cái mà chúng tôi gọi là vùng liên kết thụ thể, là một bộ phận của virus rất quan trọng đối với sự lây nhiễm và phản ứng kháng thể.
- Hai lý do đó giải thích vì sao loại virus này đáng lo ngại, nó có thể lây nhiễm nhiều hơn và do đó gây khó khăn cho việc kiểm soát, và ba đột biến này trong vùng liên kết thụ thể có thể ảnh hưởng đến khả năng vô hiệu hóa virus của các kháng thể.
Vì vậy, điều đó có thể là nó dễ bị tái nhiễm hơn và các liệu pháp và vaccine dựa trên kháng thể kém hiệu quả hơn.
Chúng tôi không chắc điều đó cho đến khi các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm được thực hiện, nhưng dữ liệu cấu trúc cho thấy đó là một khả năng”.
Nói chung, kể từ khi xuất hiện chủng virus corona mới ở Anh, các quan chức y tế và các nhà khoa học đã nói rằng nó khiến vaccine trở nên vô dụng là điều “rất khó xảy ra”.
Có thể trong tương lai, chúng ta sẽ cần điều chỉnh vaccine để chúng có khả năng chống lại các chủng virus đang lưu hành. Đây là cách vaccine cúm được sản xuất hàng năm.
Nói về vaccine của Anh, Tiến sĩ Hopkins cho biết: “Hiện tại chúng tôi không có bằng chứng nào cho thấy vaccine sẽ không hoạt động, trên thực tế, điều đó có nghĩa là có bằng chứng chắc chắn rằng nó sẽ hoạt động vì vaccine tạo ra một phản ứng miễn dịch mạnh mẽ, nó phổ quát và hoạt động chống lại rất nhiều biến thể của virus corona.
Những gì chúng tôi đang làm là các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm với những người đã từng bị nhiễm virus trước đó và những người đã tiêm vaccine để xem máu của họ tiêu diệt virus như thế nào.
Chúng tôi mất vài tuần để phát triển virus và thực hiện các nghiên cứu đó. Ngay sau khi chúng có sẵn, tất nhiên chúng tôi sẽ công bố chúng”.
Điều gì đang xảy ra ở Nam Phi?
Chủng 501.V2 được ghi nhận ở 90% các trường hợp mắc Covid-19 mới tại Nam Phi. Số ca nhiễm được xác nhận hàng ngày trung bình là 9.500 ca mỗi ngày.
Đây là mức cao nhất kể từ đỉnh của đợt dịch đầu tiên hồi tháng 7, khi gần 13,000 trường hợp được chẩn đoán mỗi ngày.
Quốc gia này đã chứng kiến sự sụt giảm số ca mắc bệnh trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến giữa tháng 11 trước khi tăng đột biến, điều mà Bộ trưởng Bộ Y tế, ông Mkhize cho biết là “bởi biến thể mới này”.
Các số liệu mới nhất cho thấy chủng virus corona mới xuất phát Nam Phi là nguyên nhân khiến số lượng người nhập viện cao kỷ lục.
Nam Phi đã ghi nhận số ca nhiễm Covid-19 cao nhất trên lục địa Châu Phi, gần chạm mốc 950,000 người, với hơn 25,000 ca tử vong cho đến nay.
Chính phủ nước này đã thắt chặt các hạn chế xã hội vào tuần trước, nhưng lệnh phong toả đã không được áp dụng.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ngày 18/12 cho biết họ đã liên lạc với các nhà nghiên cứu Nam Phi, những người đã xác định được biến thể virus corona mới.
Nhà dịch tễ học Maria Van Kerkhove của WHO cho biết: “Chúng tôi đang làm việc với nhóm công tác về sự tiến hoá của virus SARS-CoV-2. Họ đang phát triển virus trong nước và họ đang làm việc với các nhà nghiên cứu để xác định bất kỳ thay đổi nào trong hành vi của chính virus về khả năng lây truyền”.
Chúng ta có nên lo lắng vì SARS-CoV-2 không?
Những đột biến của virus là bình thường trong bất kỳ quá trình tiến hóa nào của virus theo thời gian. Đã có hàng nghìn người được xét nghiệm mắc SARS-CoV-2 trong vòng một năm.
Giáo sư Young cho biết: “Các biến thể của SARS-CoV-2 đã xuất hiện từ đầu đại dịch và là sản phẩm của quá trình tự nhiên mà virus phát triển và thích nghi với vật chủ của chúng khi chúng tái tạo.
Hầu hết các đột biến này không ảnh hưởng đến hành vi của virus nhưng đôi khi chúng có thể cải thiện khả năng lây nhiễm của virus và/hoặc trở nên đề kháng hơn với phản ứng miễn dịch của cơ thể”.
Tiến sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Mỹ, cảnh báo không nên phản ứng quá mức với các biến thể mới của virus corona.
Ông chia sẻ với chương trình Radio 4’s Today của BBC: “Virus RNA đột biến, chúng tôi biết rằng, chúng tiếp tục đột biến – chúng đã đột biến trong quá khứ và chúng sẽ đột biến trong tương lai.
Những đột biến đã được nhận thấy ở vùng Đông Nam của Vương quốc Anh và ở Nam Phi… Tôi không nghĩ rằng nó đòi hỏi những thay đổi nghiêm khắc trong chính sách, vì vậy chúng tôi phải cẩn thận để không phản ứng quá mức với một thứ gì đó là sự tiến hóa tự nhiên của virus có thể không có bất kỳ tác động mạnh mẽ nào đến cách chúng tôi xử lý virus theo bất kỳ cách nào”.
Vietnamese
English